Diverse rapporten van de manschappen

Wormerveer, 30 September 1944.
Den Commandant der Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer te Wormerveer.
Den Heer P. Klinkenberg,
Eschdoornlaan,
Wormerveer.

WelEd. Geboren Heer, Wij hebben het genoegen U ingesloten een rapport te doen toekomen betréffende onze werkzaamheden bij het blussen van de brand in het woonhuis van notaris Doncan alhier. Zoals U uit dit rapport ziet hebben wij ongeveer 30 liter benzine uit onze voorraad gebruikt. Deze voorraad is ZEER KLEIN en wij zouden het zeer op prijs stellen als wij deze gebruikte hoeveelheid aangevuld zouden krijgen. Uit de aard der zaak is dit rapport niet volledig. Zoudt U nadere bijzonderheden willen hebben dan zijn we bereid deze te verstrekken.
Hoogachtend,

29 September, 1944.
R A P P O R T
Betr. brand in woonhuis met aangrenzend kantoor op Zaanweg 63 Wormerveer op Donderdag 28 September 1944.
In overleg met den commandant der Gemeente Vrijwillige Brandweer Wormerveer den Heer P. Klinkenberg, heeft de fabrieksbrandweer der N.V. Koninklijke Pellerij ‘Mercurius’ voorheen Gebr. Laan te Wormerveer, geassisteerd bij het blussen van een brand in het woonhuis met aangrenzend kantoor van den Heer N.C. Doncan, Notaris, Zaanweg 63, Wormerveer op Donderdagnacht 28 September 1944. Na alarmering werd om 20.20 met twee stralen water gegeven aan de achterkant van het brandende perceel. De spuit (vermogen 2000 L.) was opgesteld aan de Zaan, tegenover het kantoorgebouw der Firma Bloemendaal en Laan N.V. vanwaar 5 x 20 meter 3-duims slang werden uitgelegd verlopende op 2 x 20 meter twee-duims slang. De slangen werden gelegd door het pand van den Heer Tober en de spuitgasten werden in den tuin van genoemden Heer opgesteld. Deze twee stralen waren de eerst die aan de achterkant water gaven en hebben hiermede voorkomen dat het vuur op deze plaats doorsloeg naar het huis en werkplaats van den Heer Tober. In de loop der avond geraakte door overwaaiende vonken een paar balen geperste poetslappen op een schuit van de Firma Koster in brand. Hierop werden wij opmerkzaam gemaakt door den Heer P. Klinkenberg. Vanaf onze spuit werden 2 x 20 meter 2-duims slang uitgelegd en het vuur in zoverre geblust dat de balen van de schuit konden worden verwijderd, hetgeen ook met behulp van enige gemeente brandweerlieden geschiedde.
Daarna werd een en ander definitief gedoofd. De balen lagen bovendeks zodat geen schade aan de schuit werd toegebracht. Omstreeks half twaalf werd onze lichtmotor opgesteld in de tuin van de Firma Tober teneinde het blussingswerk met licht te vergemakkelijken en zonodig de pijplijders anders op te stellen. ± 12.15 werd toestemming ontvangen te mogen inrukken.
Commandant Brandweer Wormerveer
Totaal werd door ons uitgelegd;
5 x 20 meter 3" slang
6 x 20 meter 2" slang
Er werd water gegeven in den tuin van den Heer Tober door;
2 straalpijpen van 18 mm van 22.20 tot 24.15 u. en
gedurende 15 minuten aan de Zaan op de schuit van Koster met
1 straalpijp van 18 mm.
De lichtmotor heeft gedurende een half uur á 3 kwartier gewerkt in de tuin van den Heer Tober.
Totaal waren aanwezig 17 mensen van de fabrieksbrandweer der N.V. Koninklijke Pellerij ‘Mercurius’ voorheen Gebrs. Laan te Wormerveer, waarbij inbegrepen de commandant P.B.J. Ferf. en de ondercommandant C. Langewis.
Aan Benzine werd 25-30 liter verbruikt.

Rapport van de nachtportier C. Kroonenburg

Vrijdag, 29 September 1944.
Donderdag 's-avonds ongeveer 21 uur 35 min, hoorde ik een geweldige klap en spoedde mij naar de hoofddeur, daar aangekomen ontdekte ik brand en stelde onmiddellijk Mijnheer Ferf er telefonisch van in kennis. Daarna begaf ik mij naar de brugwachter en hoorde dat 't huis van de Heer Aten in de brand stond vandaar begaf ik mij weer naar de hoofdingang van de fabriek, om zo nodig als er bevelen kwamen die uit te voeren. Daar aangekomen hoorde ik weer enige knallen en zag dat er ook op een andere plaats brand was uitgebroken. Niet lang daarna verscheen Mijnheer Ferf en gaf order groot alarm te maken, daar de sirene weigerde moest ik de koeriersdienst waarnemen in Wormerveer en begaf mij ten spoedigste met mijn fiets op weg. Daarvan teruggekomen ging ik naar de spuit waar ik M.v.d. Water ontmoette en zei dat ik een emmer melk moest halen bij de melkfabriek en er havermout van moest laten koken aan de fabriek. Weer bij de spuit aangekomen, moest ik naar Mijnheer Ferf vragen waar benzine gehaald moest worden, maar deze achtte het niet nodig. Om de natte slangen te vervoeren moest ik de grote kar van de fabriek halen, met vier man hebben wij de schijnwerper bij Tober weggehaald en zijn daarna met al 't materiaal naar de fabriek gegaan waar wij ons nog even hebben opgeknapt aan Havermout, koek en een fijne sigaret.

Rapport van de nachtportier M.C.v.d. Water

Rapport over de brand in de nacht van 28 op 29 September 1944 aan de Zaanweg te Wormerveer.
Omstreeks 21.45 uur arriveerde ik aan de fabriek, en nam de brand waar aan de Zaanweg, die volgens berichten kort geleden was uitgebroken. Ik begaf mij, nadat ik mijn fiets had binnengezet, weer naar buiten en zag den Heer Ferf aankomen. Daar de sirene niet werkte, waarschuwden wij op order van den Heer Ferf de leden van de Fabrieksbrandweer. Ik zelf waarschuwde o.a. G. Krijt, D. Molenaar en N. Heere, die spoedig daarna met de Motorspuit bij de brand aankwamen. Ik gaf daarna 1 bus benzine af aan J. Bethlem, en ging toen naar de brand. Daar aangekomen begon er ook brand uit te breken op een motorschuit waarop vodden lagen opgeslagen, hetwelk waarschijnlijk was veroorzaakt door vonken van de uitslaande brand. Nadat er even op gespoten werd was het vuur gauw verdwenen en konden de balen vodden van de schuit worden gegooid. Omstreeks 23.30 uur werd op order van den Heer Ferf melk gehaald en pap gekookt voor de fabrieks- en gemeentebrandweer. Omstreeks 24.45 uur waren de gezamenlijke brandweren de brand meester en konden zij, op enige nablussers na, inrukken. Weer op de fabriek aangekomen verkwikten de brandweerlieden zich met een bord pap, een stuk koek en een goede sigaret en konden toen huiswaarts gaan. Ik bezorgde daarna de G.V.B. een bord pap en begaf mij weer naar de fabriek terug. Doordat de koeriers niet actief waren geweest was de fabrieksbrandweer niet voltallig.

Rapport van Brandwacht Jb. Meyns

Uitslaande brand bij notaris Doncan.
Donderdagavond 28 September te ± 9.40 uur werd ik door Krooneburg gewaarschuwd om bij de brand ten huize van notaris Doncan te komen. De spuit zou reeds onderweg zijn. Na me te hebben gekleed ben ik regelrecht naar opgegeven huis gegaan, doch ter hoogte van de Doopsgezindenkerk op de Zaanweg werd mij door geweerschoten te kennen gegeven dat ik niet mocht passeren. Onder dekking van de kantoorgebouwen ben ik terug gekeerd en heb mij op de fabriek in uniform gestoken. Te voet ben ik daarna teruggekeerd, waarbij bleek dat het veiliger was. De spuit was reeds opgesteld aan de Zaanzijde tegenover kantoor B. en L. De slangen waren uitgelegd, doch er werd nog geen water gegeven. Bij de spuit was alleen Langewis aanwezig welke juist bezig was om de motor te starten. Dit ging zeer vlot en er werd weldra water gegeven. De opstelling van de straalpijpen was blijkbaar juist gekozen, want op het moment dat de spuit water gaf, kwam de heer Heinsbergen met het verzoek water te geven. Langewis verzocht mij hierna naar de straalpijpen te gaan omdat niemand van de Mercurius daar aanwezig was. De opstelling was achter bij Tober en inderdaad stonden 2 mensen (vermoedelijk Zaandam) met de straalpijpen van Mercurius. Ik heb een van deze mensen afgelost en er werd prachtig water gegeven. De hevigheid van de brand is bijna niet te beschrijven, dit leek een hel. Na ongeveer een kwartier te hebben staan spuiten kwamen meerdere van onze mensen o.a. Arie Bakker, welke de andere straalpijp heeft overgenomen. Later kwamen nog meer Mercurianen, welke van mij de straal pijp hebben overgenomen. Na ongeveer drie kwartier spuiten is een van de straalpijpen defect geraakt en vervangen door een andere. De lichtmotor welke tussentijds is gehaald, werd achter bij Tober opgesteld en van de verlichting is goed gebruik gemaakt. De lichtmotor heeft zijn werk uitstekend verricht. Bij het controleren van de benzine voorraad viel een druppel water in de tank, welke enige storing veroorzaakte, doch dit was geen beletsel om de accu op spanning te houden. Mijn mening is; Mercurius heeft hier goed werk verricht en een goed figuur geslagen. De samenwerking en discipline was uitstekend. Ook bij het opbergen en inrukken was er samenwerking en alles verliep zeer ordelijk

30 September 1944.