Langs de gemalen in de Zaanstreek

In samenwerking met:

publiceerde de Vereniging tot behoud van monumenten van Bedrijf en Techniek in de Zaanstreek (MBTZ) in 1992 een fietsroute langs de gemalen in de Zaanstreek.

In 1992 werd de waterstaatkundige verzorging van de Zaanstreek verzorgd door de waterschappen:

De taken van het waterschap zijn:

Waterkering
Ter voorkoming van overstroming worden dijken en kaden aangelegd en in stand gehouden
Peilbeheersing
Om de waterstand op peil te houden wordt d.m.v. sluizen water ingelaten en d.m.v. gemalen overtollig water buiten het gebied gebracht
Waterkwaliteitbeheersing
Om het ecosysteem in het gebied te beschermen wordt door riolering en waterzuivering de kwaliteit van het water bewaakt

Het bestuur van een waterschap bestaat in 1992 uit een aantal “hoofdingelanden”, dat gekozen wordt door de “ingelanden”, de inwoners van de polders die het waterschap onder haar beheer heeft. De hoofdingelanden benoemen als dagelijks bestuur van het waterschap de “heemraden”. De voorzitter van het bestuur van het waterschap is de “dijkgraaf”. Deze wordt door de kroon benoemd.

In 1992 zijn de meeste gemalen in deze route eigendom en worden beheerd door het waterschap “Het Lange Rond”. Dit waterschap had het beheer over de polders van de Hondsbossche Zeewering tot het Noordzeekanaal ten westen van de Zaan en de oostelijke Schermerboezem. Het bestuur van het waterschap kende een z.g. afdelingsstructuur. Deze was waarborg voor een evenwichtige geografische spreiding van de bestuursleden.
Het dagelijks bestuur werd gevormd door de dijkgraaf, de heer H.A. v.d. Pal en 6 heemraden. Het algemeen bestuur bestond uit 37 hoofdingelanden die vier keer per jaar bijeenkwamen. Om tot hoofdingeland gekozen te kunnen worden, moest men in het gebied van het waterschap wonen en de meeste stemmen van de ingelanden zien te krijgen.

Deze fietsroute bestaat verder uit:

  1. Een overzicht van de gemalen in de route
  2. De routebeschrijving
  3. De routekaart