| Monumentaal aan de Zaan | → | Naslagwerk | → | |
Eindelijk is het er dan toch van gekomen, hoewel minstens 10 jaar te laat.
Ik bedoel dat een boekje als dit mensen moet bereiken die de gebeurtenissen herkennen en kunnen zeggen : ohja, zo was het.
Maar als je pas op je 70-ste jaar die herinneringen gaat opschrijven zijn veel van de genen die het hebben meebeleefd zelf al tot de geschiedenis toegetreden. Maar ik vond het leuk om al die herinneringen voor mezelf op te halen.
Ik stond er versteld van hoeveel details er dan nog op komen uit de schatten van je herinneringen in je geheugen.
Bij de mensen die ik bij het samenstellen heb geraadpleegd en die ik af en toe stukjes liet lezen trof ik enthousiaste reacties op de herkenningen die ze hadden en die vaak weer nieuwe herinneringen boven haalden.
Dus mogelijk zijn er toch nog genoeg mensen die mijn herinneringen graag eens lezen en daarbij hun eigen jeugd weer voor ogen krijgen.
En voor mensen die er niet bij betrokken waren geeft het verhaal toch een beetje een indruk hoe het in de jaren 1940-1960 toeging in het dagelijksleven in een arbeiderswijk.
Jan de Jong, 2011
Een gouache gemaakt door de Zaanse schilder Fred Boom.
Deze kunstenaar heeft al een schat aan scheepsgezichten geschilderd. Vaak afgebeeld varend over de wereldzeeën maar deels ook liggend voor de wal van de Havenbuurt. Hij heeft o.a. in het Molenmuseum te Zaandijk geëxposeerd. Hij schildert soms ook in opdracht voor mensen die op een bepaald schip hebben gevaren. Zie ook zijn website.
De afbeelding op de voorpagina is een scheepsmanoeuvre, het zogenaamde zwaaien ofwel omkeren, gezien vanaf de Havenstraat. Het is gesitueerd op het brede deel van de Voorzaan tussen de Prins Hendrikkade, het Vissershop, het Eiland en die Havenstraat.
Het is een in vroeger jaren regelmatig voorkomend beeld. In dit geval werd het ss WILPO van v/h Houthandel William Pont hier na het houtlossen weer met de neus richting IJmuiden gekeerd. Dat gebeurde door sleepboten van Rederij Goedkoop en zorgde er voor dat het schip met de boeg naar voren terug gesleept kon worden naar IJmuiden en naar zee voor de volgende reis.
Soms ging dat zwaaien, vooral bij harde wind, wel eens lastig omdat zo'n leeg schip veel windvang had. Ik heb het veel zien gebeuren.
Op de voorgrond het Pontje van Schaap, het overzetveer, waarmee ik van 1945 tot 1950 dagelijks de Zaan overstak om naar school te gaan. Voor mij dus alle reden om deze gouache te kopen.
Al op de lagere school wilde ik een boek gaan schrijven en de aanleiding daarvoor was een verhaal wat ik op school te lezen kreeg, getiteld: 'Blank en Bruin'. Het ging over de belevenissen van een blank en een bruin jongetje in de wereld van die tijd en de toen al moeilijke acceptatie van gelijkheid van de weinige bruine mensen die toen in ons midden waren.
Het boek sprak me erg aan en ik dacht toen al dat ik ook zoiets wilde schrijven en ik ben zelfs nog begonnen het over te schrijven omdat ik bepaalde delen wilde bewaren. Maar na een paar pagina's schrijven zag ik wel dat dat onbegonnen werk was.
Toen ik een jaar of 16 werd, ging ik mijn vakanties beschrijven als verhaal bij de daarvan gemaakte foto 's. Later tijdens mijn werk op een laboratorium schreef ik veel rapporten en notulen van vergaderingen en deed dat ook later veel in kerkenwerk, buurtwerk en sportvereniging.
Schrijven gaat me dus vrij gemakkelijk af en in elk geval beter dan praten. Toen ik in 2002 de VUT in ging kwam het idee van een boek schrijven weer terug en ik was in de jaren daarvoor al begonnen aantekeningen te maken van de vele herinneringen uit mijn jeugd.
Ook ben ik in 2009 mijn belevenissen in Militaire Dienst in de jaren 1960/61 gaan vast leggen in een boekje wat ik in eigen beheer liet drukken en uitdeelde aan oude dienstmaten. Die had ik via internet teruggevonden en die hadden me deels geholpen met de herinneringen en foto's.
Ook in 2009 in mijn 69-ste jaar besloot ik naar aanleiding van een familie reünie van de nazaten van mijn oma en opa de Jong het verhaal van die familie in een boekje met veel foto's vast te leggen. Dat is volgens de familie een leuk, echt familiedocument geworden. Mijn moeder heeft in haar jonge jaren ook al verhalen en toneelstukjes geschreven en haar moeder, mijn oma dus, schreef gedichtjes en verhaaltjes dus misschien zit er ook ergens een schrijfknikje in mijn DNA.
Ik besloot dus dit jaar de eerder gemaakte aantekeningen over mijn jeugd als 'Buitenbeentje in het Havenkwartier' maar eens te gaan uitwerken om te zien of daarvan voor mezelf maar eventueel ook voor anderen een leesbaar en herkenbaar verhaal zou zijn te maken. Ik herinnerde me toen ook dat ik jaren geleden een boekje had gekocht wat over de jeugd van een meisje in de Havenbuurt ging. Dat autobiografisch verhaal is geschreven door Nita van Hagen-Steegenga en in 1985 uitgegeven en heet: Tussen Haven en Hembrug".
Haar boekje begint al in 1931 dus ver voor mijn geboorte en de Tweede Wereldoorlog en zij belicht daarbij de gebeurtenissen vooral vanuit haar meisjes gezichtspunt. Hoewel ik veel herkenbaars in haar boek las, miste ik er mijn jongens ervaringen in.
Het was leuk tijdens het schrijven van mijn verhaal contact met de schrijfster te krijgen.
Mijn ervaringen waren deels afwijkend van die van vele buurtgenoten daar ik wegens mijn christelijke achtergrond in een overwegend socialistisch en communistisch ingestelde wijk toch wel een buitenbeentje was, we hoorden bij de 'fijnen'. Misschien dat ook hierdoor mijn schrijverij een aanvulling is op de geschiedenis van deze wijk.
Toen ik het meeste op papier had staan bleek ik nog een paar essentiële foto's te missen die ik nergens in archieven of op Internet of in de bibliotheek kon vinden. Ik benaderde de buurtvereniging van Het Havenkwartier en mocht in hun verenigingskrant een oproep doen. Ook benaderde ik Radio Noord-Holland en dan speciaal het programma: 'U zoekt, Hans vindt' waarin Hans van Willigenburg mij ruimte gaf om een oproep voor die foto's te doen.
Veel foto's leverde dat me niet op maar wel een aantal contacten, o.a. met oude vrienden uit de buurt en de gesprekken met hen brachten ook weer herinneringen boven bij mezelf.
Toen ik bezig was met de meer definitieve lay-out van dit boekje en o.a. naar de volgorde van de hoofdstukjes keek bleek me al gauw dat een strikt chronologisch verhaal er niet in zat. Veel zaken die in dezelfde periode plaatshadden moesten toch apart worden beschreven. Soms zal daardoor wel eens iets dubbel of niet in juiste chronologie beschreven zijn.
| Uitvoering/Formaat: | Softcover, 21 x 30 cm |
| Aantal pagina's: | 178 |
| Auteur: | Jan de Jong |