Een belangrijk scheepstype in Scandinavië was de ijsbreker. Vaarwegen zijn van groot belang voor het vervoer van mensen en goederen. Als vaarwegen dicht vriezen is een slee een alternatief. Maar naarmate de schepen groter werden, kon de slee minder als alternatief gelden. In Nederland waren er al in de 18de eeuw ijsbrekers die werden voortgetrokken door paarden. De eerste stoom ijsbrekers was in de USA; de ‘City Ice Boat no.1’ van de stad Philadelphia in 1837. In Europa was de oudste stoomijsbreker ‘Pilot’, een sleepboot die in 1864 in Cronstadt bij St.Petersburg een schuin oplopende kiel bij de voorsteven kreeg, zodat de voorsteven op het ijs kon schuiven. In 1871 werd in Stettin de Duitse ‘Eisbrecher I’ gebouwd.

Voor de Finse havens werd in 1890 door de Finnboda werf in Stockholm de ‘Murtaja’ gebouwd met een ijsbrekersteven en een boegschroef. De Russen lieten in 1898 een hele grote ijsbreker bouwen bij de werf van Armstrong Withworh in Newcastle in Engeland, de ‘Yermak’, die meer dan een halve eeuw dienst deed. Het was in feite een schip met een romp van een lichte kruiser die van dikker staal was gemaakt met een ijsbreker steven. In 1916 leverde de werf de ‘Svyagotor’ af aan de Russen. Deze werd later ‘Krassin’ genaamd en kon een ijsdikte tussen de 4 en 5 meer breken. Het is nu een museumschip in St.Petersburg.

De stad Stockholm liet in 1898 de ‘Isbrytaren I’ bouwen. Dat schip was geen groot succes. De in 1915 gebouwde ‘Isbrytaren II’ was wel een groot succes. Ze werd later ‘Sankt Erik’ genaamd en was tot 1978 in dienst. Het is nu een museumschip dat naast het Wasamuseum ligt. In Duitsland is de ‘Wal’ behouden als een museumschip. In 1927 bouwde de werf Piet Smit in Rotterdam voor Finland de ijsbreker ‘Jääkarhu’. Deze stoomijsbreker had oliegestookte ketels en had daardoor een veel grotere actieradius. Net als de andere Finse ijsbrekers speelde het schip een rol in de winteroorlog die de Russen in 1940 tegen de Finnen begonnen. In 1943 bouwde de werf van Piet Smit een zusterschip voor de Duitsers; de ‘Pollux’. In Helsinki ligt de stadsijsbreker ‘Turso’ uit 1944. In Wormerveer ligt de ‘Jacob Langenberg’. Deze is in 1902 als de Duitse sleepboot en ijsbreker ‘Von Böttcher’ gebouwd in Elbing, toen in Pruisen, nu in Polen.