MBTZ Logo

Tot slot - intarsia

Met Stoom Nr. 34 - December 1999

Tot slot nog iets over het materiaal linoleum, dat nu eens niet met voeten wordt vertreden, maar tot kunst – hoewel met een kleine ‘k’ – wordt verheven. Nijvere dan wel kunstzinnige lieden hebben dit veelzijdig materiaal ten eerste gebruikt voor het maken van zwart-wit afdrukken van een met guts in het linoleum aangebrachte tekening. Schrijver dezes heeft destijds in jeugdige overmoed onderstaand zelfportret gemaakt. Kunstzinniger waren de mogelijkheden bij linoleum-intarsia's, waarbij de vele kleuren en structuren van de verschillende linoleumsoorten grote picturale effecten sorteerden.

Zelfportret Jaap Schipper

In 1954 werd de raadzaal van het gemeentehuis van Zaandam aan de toenmalige eisen aangepast, naar ontwerp van architect B.B. Westerhuis. Tegen de wanden van de zaal, die ook voor trouwerijen en conferenties werd gebruikt, werden een viertal wandborden aangebracht met linoleum-intarsia's op een ondergrond van triplex van Zweeds grenen. Het veelkleurige marmoleum op de lichte houten ondergrond vormde een geslaagde combinatie met de kleuren in de zaal, het kurklinoleum op de tafels en de houten lambriseringen. Het inlegwerk van deze intarsia's werd uitgevoerd door Linoleum Krommenie.

De ontwerper van de wandversieringen was de kunstschilder Berend Hendriks, opgeleid in de monumentale kunsten door Thorn Prikker aan de Rijksacademie in Amsterdam.
Als onderwerp voor de wandborden koos hij het arbeidersgezin dat zich dagelijks omringd ziet door industrie en techniek. Deze voorstellingen moesten de gemeenteraad eraan helpen herinneren dat het hun taak was om de gemeenschap te dienen, waar ‘de gewone man’ zo'n belangrijk deel van uitmaakt.


  Raadszaal Zaandam  
  Raadszaal Zaandam
De raadzaal van de voormalige gemeente Zaandam na de verbouwing in 1954.
Klik op de miniatuur als u de foto wilt vergroten, klik op de knop "Vorige" in uw webbrowser als u wilt terugkeren naar deze pagina.
Raadszaal Zaandam  

Na de vorming van Zaanstad, nu 25 jaar geleden en de bouw van de Bannehof, werd het oude raadhuis op de Burcht voor vele jaren de zetel van de gemeentelijke Sociale Dienst. In deze periode moet de raadzaal ontmanteld zijn, waarbij de fraaie wandborden werden verwijderd.

Waar ze toen gebleven zijn ... niemand heeft het me kunnen vertellen.

Intarsia

Techniek in de kunstnijverheid die bestaat uit het uithollen van een decor in een houten paneel en het opvullen hiervan met verschillende houtsoorten, ivoor, metaal, leer enz. De intarsia is eveneens toepasselijk op marmeren platen en werd als zodanig al door de Romeinen toegepast.


De geschiktheid voor kunstig inlegwerk van marmoleum wordt nog eens extra duidelijk bij de vloer van de Stedelijke Bibliotheek in Antwerpen, waar een samenhang werd gemaakt tussen de voorstellingen van de sterrenbeelden aan het plafond en de dierenriem op de vloer. Deze vorm van inlegwerk is geen zuivere intarsia­techniek, omdat hierbij gebruik wordt gemaakt van mallen en contramallen om het even dikke materiaal in elkaar te voegen en de voorstelling niet in een uitgeholde ondergrond is aangebracht.
Klik op de miniatuur als u de foto wilt vergroten, klik op de knop "Vorige" in uw webbrowser als u wilt terugkeren naar deze pagina.
Stedelijke Bibliotheek Antwerpen
Door: Jaap Schipper Valid HTML 4.01 Transitional