|
|
Aquarel van de stoompapierfabriek "De Eendracht" te Wormer, vervaardigd door J.N. Eyeman 1888.
Historisch archief Van Gelder Zonen. |
Door: K. van der Weel
| Prehistorie (1685 - 1784) ontstaan van industriële activiteit | |
|---|---|
| 1685 | Oliemolen de Eendragt te Wormer krijgt windrecht (Simon Pzn. Fent) |
| 1728 | Verkoop voor fl. 1.350,- aan Jan Pzn. Coopman; ombouw tot papiermolen wisselt vele malen van eigenaar, o.a. enige malen in handen van leden der familie Honigh. |
| 1775 | Maarten Schouten te Wormerveer koopt de molen voor fl. 3.150,- |
| 1783 | Pieter Schmidt van Gelder, zoon van een dominee, trouwt de dochter van Maarten Schouten |
| 1784 | Pieter wordt door zijn schoonvader in de Eendragt opgenomen als medefirmant |
| Van handscheppen tot papiermachine (1784 - 1864) | |
|---|---|
| 1803 | Aankoop pakpapiermolen de Bok |
| 1817 | Aankoop papiermolen de Kruiskerk |
| 1820 | Aankoop pakpapiermolen de Soldaat |
| 1837 | Aankoop papiermolen het Fortuin |
| 1838 | Eerste papiermachine opgesteld in het Fortuin, verslond jarenlang de winst |
| 1839 | Verkoop de Soldaat voor afbraak |
| 1840 | Omhouw de Eendragt van wit- naar pakpapier |
| 1841 | De Kruiskerk buiten bedrijf (1843 verkocht) |
| 1845 | De Eendragt wordt machinale pakpapierfabriek onder de naam fa. Van Gelder Zonen |
| 1855 | Verkoop het Fortuin aan Honig |
| 1858 | Papierhandel naar Amsterdam (O.Z. Voorburgwal) |
| 1863 | Sloop de Bok, productie naar de Eendragt |
| Expansie (1864 - 1914) | |
|---|---|
| 1869 | Aankoop papierfabriek de Eendracht in Apeldoorn fabricage wit papier, handgeschept |
| 1876 | Nieuwe papiermachine in Wormer |
| 1881 | Import houtslijp en celstof |
| 1887 | Papierhandel van O.Z.Voorburgwal naar Singel Amsterdam |
| 1888 | Tweede papiermachine te Wormer |
| 1889 | Oude molen de Eendragt afgebroken en in Emst als korenmolen weer opgebouwd |
| 1890 | Wormer maakt wit drukpapier voor couranten |
| 1892 | Wormer maakt rotatie-courantdruk voor het Nieuws van de Dag |
| 1895 | Bouw courantenpapierfabriek te Velsen |
| 1899 | Eerste papiermachine in Apeldoorn |
| 1900 | N.V. opgericht (zetel Velsen), kapitaal fl. 2.500.000,- |
| 1901 | Bouw celstoffabriek Velsen |
| 1904 | Opstellen scheppapiermachine in Apeldoorn |
| 1905 | Schriften maken in Apeldoorn |
| 1907 | Aankoop papierfabriek Renkum (Renkum I) |
| 1908 | Bouw houtstoffabriek te Velsen |
| 1911 | Bouw sulfiet celstoffabriek Velsen |
| 1912 |
Bouw tweede courantenpapierfabriek in Renkum
(Renkum II, aan de Rijn) |
| 1912 | Oprichting N.V. Hollandse Houthandel Maatschappij |
| 1913 | Zetel N.V. overgeplaatst van Velsen naar Amsterdam (Singel) |
|
|
|
Aquarel van de stoompapierfabriek "De Eendracht" te Wormer, vervaardigd door J.N. Eyeman 1888.
Historisch archief Van Gelder Zonen. |
| Tussen twee wereldoorlogen (1914 - 1945) | |
|---|---|
| 1915 | Kantoor Londen gesticht, eigen stoomschip De Eendracht |
| 1917 | Hollandse Houthandel opgeheven |
| 1918 | Kantoor Londen en eigen schip weer afgestoten |
| 1920 - 1924 | Slapte, overvloedige voorraden, Duitse concurrentie |
| 1924 - 1929 | Stabilisatie, meer afzetmogelijkheden, nieuwe papiermachines in Wormer, Renkum I en Apeldoorn (Wormer 1928, PM 4) |
| 1929 - 1939 | Zware crisis; concurrentie Scandinavië komt op; productiebeperking, werkloosheid, pas rond 1937 enige opleving; nieuwe courantenpapiermachine Velsen |
| 1940 - 1944 | Productie loopt terug en tenslotte wordt alles stopgezet; Renkum I en II zwaar beschadigd door oorlogshandelingen, Wormer leeggeroofd, Velsen onder dreiging van vernietiging, deels leeggeroofd |
| Herstel (1944 - 1949) | |
|---|---|
| 1945 | In september Apeldoorn,Velsen, Wormer weer in productie geen hout beschikbaar, werken met stro, houtslijp en celstof |
| 1946 | Renkum eind van het jaar weer in bedrijf; houtimport begint iets te lopen |
| 1947 | Nog weinig hout beschikbaar, gebruik van stro gestopt |
| 1948 | Ruimere grondstoffen aanvoer |
| Periode 1949 - 1979 | |
|---|---|
| 1949 | Papiermachine 13 in Apeldoorn |
| 1950 | Papiermachine 9 in Apeldoorn |
| 1952 | Papiermachine 11 in Wormer (Yankee papiermachine) |
| 1954 | Plannen houtaanplant in Suriname |
| 1956 | Papiermachine 21 in Velsen; overeenkomst met Suriname, proefaanplant |
| 1957 | Papiermachine 24 in Renkum; papiermachine 22 in Wormer; overname C.I.B. Brussel, België |
| 1958 | Coater in Renkum (III); cellulose fabrieken Velsen opgeheven en gesloopt |
| 1959 | Verwerkingsbedrijf Arnhem, overgeplaatst vanuit Renkum |
| 1960 | Overname Gebr. de Jong, Westzaan, zakkenfabrikage |
| 1962 | Overname EZC, Westzaan (kartonnage); overname Berghuizer Papierfabriek te Wapenveld en daarmee gelieerde bedrijven te Rotterdam (CatsNeparofa) en in Rhoon, verwerkingsbedrijf voor melkverpakking in Veenendaal (75%); houtlosinstallatie te Velsen; proef in Suriname gestopt |
| 1963 | PM 6 in Apeldoorn; PM 38 in Wapenveld; PM 51 in Velsen-Zuid; 50% CrownZellerbach, verkoopkantoor Fribourg (50% C.Z) |
| 1965 | Onderzoek papierfabrieken (Stadler Hurtter) |
| 1967 | Distributiecentrum Amstel-Zuid; glasvliezen op productiemachine 103 in Apeldoorn; productie Mopavi gestopt (alleen handel);eerste herstructureringsrapport papierfabrieken |
| 1968 | Overname Leeuwarder Papierwarenfabriek Leeuwarden en Franeker. Hoofdkantoor van Singel naar Parnassusweg (Amsterdam Zuid). Asbestviltproduktie op papiermachine 10 in Wormer |
| 1969 | Oprichting Flevohout (25%); Plastic Film Industrie Apeldoorn (50% C.Z.); glasvezelvliesfabriek te Apeldoorn productiemachine 104; gestopt gebr. de Zaan Westzaan |
| 1970 - 1971 | Mislukte fusiebesprekingen Koninklijke Nederlandse Papierfabriek - KNP Maastricht |
| 1971 | Concentratie plakband Intergun Naarden (33%); Crown-Zellerbach 50% eigenaar van Van Gelder CVG, Velsen en Fribourg; Apeldoorn, FPI worden 100% Van Gelder; bouw papiermachine 52 in Velsen |
| 1972 | Coatingmachine 4 in Arnhem; filialen Handelmij. opgeheven; EZC Westzaan verkocht; divisiestructuur |
| 1973 | Intergun Naarden van 33% naar 50% |
| 1974 | Oprichting Van Gelder Recycling Velsen (40%); oprichting Van Gelder GmBH Düsseldorf (verkoopkantoor) |
| 1975 | Overname Epacar groothandel Brussel; overplaatsing Arnhem naar Apeldoorn |
| 1976 | Oprichting Tape Systems Apeldoorn (51%); besluit bouw courantenpapierfabriek Renkum III (80%) |
| 1977 | McKinsey-onderzoek, herstructurering Apeldoorn papier, Wapenveld, Wormer, Rotterdam, OVA |
| 1978 |
Witpapieronderzoek; onderzoek kartonnage en flexibele verpakking; verzelfstandiging Handelsdivisie;
Wormer productie 40.673 ton papier, 28.444 ton asbest flooring felt |
| 1979 | Wormer, PM 4 - productie 4 m breed asbestpapier |
| 1980 |
Studie McKinsey over commerciële mogelijkheden voor 4 m breed asbestvilt; S.F.P.D. - fabriek Wormer
13 mei 1980 besluit van de Raad van Bestuur om papierproductie te Wormer te stoppen per l juli 1980; productie op één asbestviltmachine - 2 m breed -wordt voorlopig voortgezet met 84 arbeidsplaatsen |
| 1981 |
9 juli 1981 mededeling van de Raad van Bestuur: Van Gelder Papier geen steun van de overheid.
Wij zien ons door deze gang van zaken gedwongen op vrijdag 10 juli aanstaande een verzoek tot het verlenen van surséance van betaling in te dienen bij de Arrondissementsrechtbank te Amsterdam |
Een nieuwe cylinder gaat onder veel belangstelling door het dorp. |
|