Langs de gemalen in de Zaanstreek

De gemalen

1. Het Zaangemaal
   Het gemaal werd op 29 november 1966 in werking gesteld. Twee pompen kunnen elk 750 m3 water per minuut verplaatsen. Het speelt een belangrijke rol in de beheersing van zowel de waterkwaliteit als de waterkwantiteit in de Zaanstreek en van de Schermerboezem.
   Eigenaar: Hoogheemraadschap “Uitwaterende Sluizen”.
2. De Soeteboom
   Het oorspronkelijke stoomgemaal werd in 1872 in werking gesteld. Gerestaureerd in 1898. In 1917 is het geëlektrificeerd. Eén vijzel met een capaciteit van 100 m3/min bemaalt de polder Westzaan(2350 ha; -1,04 NAP).
   Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”.
3. Overtoom
   Op 21 april 1982 werd het gemaal opgeleverd. Dit moderne gemaal bemaalt met twee vijzels elk met een capaciteit van 90 m3/min, de polder Westzaan.
   Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”.
4. Landbouw
   In 1877 als stoomgemaal in werking gesteld. Vanaf 1907 aangedreven door een dieselmotor. Sinds 1945 geëlektrificeerd. De twee centrifugaalpompen, met een capaciteit van 130 m3/min(1 907) resp. 53 m3/min verzorgen de bemaling van ca. 900 ha van het oppervlaktewater van de polder Assendelft(3000 ha; -2,30 NAP).
   Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”.
5. De Parel
   In 1890 gebouwd en in 1948 geëlektrificeerd. De vijzel met een capaciteit van 33 m3/min bemaalt de Veenpolder(ca. 230 ha, -3,60 NAP) en loost op de Polder Assendelft.
   Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”.
6. David
   Voormalig stoomgemaal gebouwd in 1891. In 1919 geëlektrificeerd. Vanaf 1972 niet meer in gebruik. Interessant is de naast het gemaal staande seinmast, die deel uitmaakte van het seinstelsel van de Schermerboezem(1795). Het is één der weinige nog bestaande masten van dit stelsel.
   Eigenaar gemaal: Particulier bezit.
7. Pieter Engel
   Vervangt sinds 1972 de David. De schroefpompen hebben een capaciteit van 250 m3/min. Het gemaal bemaalt 2100 ha van het oppervlaktewater van de polder Assendelft. Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”.
8. Gemaal Karnemelkse polder
   Klein gemaal dat d.m.v. een vijzel zorgt voor de bemaling van de Karnemelkse polder(47 ha.; -1,25 NAP)
   Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”.
9. Ceres
   Als stoomgemaal met vijzel in 1878 gebouwd. In 1919 geëlektrificeerd. Bij het gemaal staat een houten kolenloods. Het gemaal is in 1991 na een storm ingestort. Het verzorgt de bemaling van de polder Wormer, Jisp en Neck.
   Eigenaar: Waterschap “De Waterlanden”.
10. ‘t Leven
    Het gemaal werd in 1904 als zuiggasgemaal met centrifugaalpomp gebouwd. In 1916 geëlektrificeerd met behoud van de oorspronkelijke pomp. Thans schroefpomp(cap. 70 m3/min). Combinatie van gemaal, seinpaal, kolenloods en machinistenwoning is zeldzaam. In 1966 uitgebreid met ‘t Leven 2 (schroefpomp, cap. 38 m3/min). Beide gemalen bemalen de polder Westzaan.
    Eigenaar: Waterschap “Het Lange Rond”