Langs de gemalen in de Zaanstreek
De routebeschrijving
- U vertrekt bij het Zaangemaal (1966) en gaat over de Oude Sluis naar de Dam. Daar slaat u linksaf naar de Hogendijk. Nadat u een stukje oud Zaandam gepasseerd bent ziet u links het gemaal
- De Soeteboom (1874). U vervolgt de Hogendijk tot de Provinciale Weg, waar u rechtsaf het fietspad op rijdt in de richting van het NS-Station. Hier steekt u over en gaat langs het fietspad de fietstunnel door. Vervolgens slaat u rechtsaf richting Westzaan. Via de Aris van Broekweg rijdt u de Westzanerdijk op. Deze blijft u volgen tot u, even voor Westzaan, links en rechts van de weg, het nieuwe gemaal
- Overtoom (1982) tegenkomt. U gaat vanaf dit gemaal, over de sluis linksaf en meteen daarna rechtsaf de Veldweg op richting Nauerna. Aan het einde van de Veldweg slaat u rechtsaf en op de dijk linksaf de brug over. De dijk “Nauerna” blijft u volgen. U ziet rechts in het veld het gemaal
- De Landbouw (1877). U kunt het gemaal bereiken langs een pad dat van de dijk naar het gemaal loopt. De tocht wordt vervolgd langs de dijk. Bij de eerste afslag gaat u rechtsaf de Zaandammerweg op. Bij de kruising met de Provinciale Weg slaat u weer rechtsaf. Langs het fietspad nabij de bocht waar de weg langs de Nauernasche Vaart afbuigt, staat het kleine gemaal
- De Parel, of De Paarl (1890), zoals op de gevelsteen te lezen is. U blijft het fietspad volgen. Bij de Watertoren (1885) verlaat u het fietspad, maar blijft de Nauernasche Vaart volgen. Halverwege Krommenie ziet u links het voormalige gemaal
- De David (1891). Langs de vaart bij dit gemaal staat nog een oude seinmast, die vroeger onderdeel was van een seinstelsel van de Schermerboezem. Even verder langs het kanaal komen we bij het gemaal
- De Pieter Engel (1972) dat nu De David vervangt. We vervolgen onze tocht en steken de Provinciale Weg over. Bij de Padlaan in Krommenie slaat u rechtsaf en gaat de brug over richting Wormerveer. Voor de stoplichten gaat u linksaf de lndustrieweg op. U rijdt door tot de splitsing en houdt dan rechts aan - over de Westknollendam - naar de gelijknamige plaats. Kort voor het einde van de straat fietst u rechtsaf de Schouwstraat in en steekt de Provinciale weg over. De eerste straat - Pieter Kuiperstraat slaat u rechtsaf in. Links, bij de Jachthaven “Oostra” vindt u een klein gemaal
- Karnemelkse Polder (1947). U rijdt West-Knollendam uit en draait, bij een T-kruising, linksaf de Noorddijk op, die overgaat in Noordeinde en Zaanweg in Wormerveer. Deze weg blijven volgen tot voorbij de Zaanbocht. Daar gaat u linksaf de brug over en rechtdoor langs de Nieuwe weg Wormer in.
Het kruispunt steken we recht over en rijden de Knollendammerstraat in tot het einde. We gaan hier rechtsaf de Veerdijk op richting Oost Knollendam. Op de grens van Oost Knollendam en Wormer ziet u rechts de resten van het gemaal
- Ceres (1878). U keert nu om en volgt de Veerdijk verder tot de brug over de Zaan naar Wormerveer. Deze gaat u over en slaat direct linksaf, richting Zaandijk. Aan de overzijde van de Zaan ziet u het cultuur historisch belangrijke pakhuis Luculus.
Verder langs de Zaan tot aan het gebouw van voormalige zeepfabriek De Adelaar. Hier moet u rechtsaf, maar voor de stoplichten gaat u weer linksaf en rijdt door de Soendastraat terug naar de Zaan. Even nadat u Wormerveer verlaten hebt, ligt rechts van de weg het gemaal
- ‘t Leven (1904). Via de Lage Dijk,die overgaat in Hoogstraat, Lagedijk, Raadhuisstraat, Zuideinde (Koog a.d. Zaan) en Westzijde komt u weer bij het Zaangemaal te Zaandam.