Van 14 mei 2011 t/m 22 januari 2012 exposeert maritiem schilder Fred Boom uit Koog aan de Zaan in het Marinemuseum in Den Helder ruim 40 schilderijen die zijn geïnspireerd door het thema 'Tweede Wereldoorlog'.

Een ieder die Fred goed kent zal zijn specifieke voorkeur voor koopvaardijschepen kennen. Hij heeft, als oud-machinist bij de KNSM in Amsterdam, nooit echt afscheid genomen van de zee in het algemeen en de koopvaardij in het bijzonder. Zelden schildert Fred een passagiersschip of het moet al een heel mooi schip zijn, zoals de Titanic, de Zuiderkruis, de Willem Ruys of de Oranje. Vrachtschepen met passagiersaccommodatie is alweer een heel ander verhaal. Zodra er laadbomen geschilderd kunnen worden wordt Fred enthousiast. Schepen als de Jagersfontein van de VNS, de Kota Inten van Koninklijke Rotterdamse Lloyd, de Radja van SMN of Diogenes van zijn eigen KNSM blijven stoere schepen op een woeste zee of omringd door lichters in ver afgelegen havens. Fred schildert zijn vrachtschepen het liefst in hun natuurlijke omgeving; aan de kade met het laadgerei uit of op open zee met een grote snor voor de boeg.

Fred is een romanticus die nog graag kan verhalen over zijn tijd op zee. Hij weet nog ieder detail uit verre havens. De Sydney Harbour Bridge als decor voor het passerende ms Waterschout en de Tafelberg in Kaapstad met het ms Watergeus op de voorgrond brengen ook mij weer zo thuis. Maar ook de tropen herleven weer bij het stoomschip Jaarstroom dat ergens in een West-Arikaanse haven vaten palmolie laadt. En dan natuurlijk de Zaandamse houthaven. Alle facetten van die haven, waar schepen op stroom werden gelost, zijn door hem geschilderd. Fred schilderde schepen met Zaandam als thuishaven, zoals de Wilpo van William Pont, maar ook het stoomschip Askold, een van vele Russische schepen die in de hoogtij dagen van de Zaandamse houthaven soms wekenlang in de haven lagen.

En dan opeens een expositie in het Marinemuseum in Den Helder. Natuurlijk had Fred ook in het verleden oorlogsschepen geschilderd. Maar dan ging het toch meestal om een schip met een verhaal. Zoals het escorte vaartuig Coreopsis van het type 'Flower-Class', en natuurlijk het vliegkampschip Hr.Ms. Karel Doorman. Maar als het al om oorlogshandelingen ging dan waren het toch meestal vrachtschepen in konvooi op weg naar veilige haven. En dan zijn er natuurlijk de vele 'standaard-schepen', zoals de Victory's en Liberty's die Fred in zowel de grijze oorlogskleuren als hun latere maatschappij kleuren schilderde. En dat werd dan ook het thema van de expositie in Den Helder; de koopvaardij in relatie tot de marine.

De torpedobootjager 'Isaac Sweers' loopt op 14 december 1941 la Valetta op Malta binnen.

In de heuse maritieme omgeving in het bijna 140 jaar oude ramschip 'de Schorpioen' heeft Fred een expositie ingericht. Voordat de bezoeker de expositieruimte binnenkomt kan er eerst een blik worden geworpen op de machinekamer van dit prachtige gerestaureerde schip uit 1868. De entree verhoogt in ieder geval het maritieme gevoel. Natuurlijk heeft Fred zijn gastheren moeten plezieren. Maar de manier waarop hij dat gedaan heeft past toch weer volledig in de stijl van Fred Boom. Hij schilderde op een, voor zijn doen groot doek, Hr.Ms. De Ruyter tijdens de aanzet tot de slag in de Javazee. Hij heeft er voor gezorgd dat alle details van het schip en z'n omgeving kloppen met de beschrijvingen van die, voor de Nederlanders beslissende slag tegen de Japanners.

Heel bijzonder is ook de mijnveger Hr.Ms. Abraham Crijnssen die geheel gecamoufleerd met tropische takken en bladeren vanuit Java weet te ontsnappen naar Australië. Topstuk is zeker de onderzeeboot O20, die Fred heeft geschilderd onder het wateroppervlak maar bij volle maan waardoor het schip een fantastische belichting krijgt. Verder natuurlijk heel veel koopvaardijschepen in hun grijze schutkleur en in hun heldere maatschappij kleuren. Het standaardschip Cape Barrow (type C1-A) en later als Gooiland voor de Koninklijke Hollandse Lloyd. Of de T2 tanker in grijze kleuren met de geschutskoepel op het voordek en als Wieldrecht varend voor Phs. van Ommeren.

Zoals de laatste tijd gebruikelijk, heeft Fred ook voor deze expositie weer een schitterende catalogus gemaakt. Niet alleen staan er prachtige reproducties in van alle schilderijen die op de tentoonstelling aanwezig zijn. Vaak wordt er ook in kleine beschrijvingen aangegeven waarom dit een bijzonder schip is of in welke opmerkelijke situatie dit schip en zijn bemanning heeft verkeerd. Soms nog aangevuld met een situatieschets. De expositie en de daarbij behorende catalogus is een 'must-do' en een 'must-have' voor iedere maritiem geïnteresseerde Zaankanter.

Dit fraaie boekwerk wordt uitgeven door Auk Boom Producties en is ook te koop in de museumwinkel in het Marinemuseum in Den Helder.
ISBN 978-90-78006-07-7

Door: Cees Kingma