Albert Boes; een productieve schrijver over maritieme zaken

Door Jur Kingma

Van de schrijver Simon Vestdijk werd gezegd dat hij sneller schreef dan God kon lezen.

Dat zelfde kan gezegd worden van de zeer productieve maritieme schrijver Albert Boes. Albert is op de HTS in Amsterdam opgeleid tot werktuigbouwkundige. Zijn werkzame leven heeft hij doorgebracht op het grensvlak van de maritieme wereld, de industrie en de wereld van de verzekeraars. Voor zijn plezier is hij al vele jaren als maritiem publicist werkzaam. Hij schrijft in weekblad Schuttevaer en in de Blauwe Wimpel. Hij was redacteur van “Met Stoom” en is nu betrokken bij de windbrief van de Vereniging De Zaanse Molen.

Zijn hart ligt bij maritieme onderwerpen. Hij weet technische onderwerpen op een heldere en begrijpelijke manier te beschrijven. Maar vooral de mens in de maritieme wereld kan op zijn warme belangstelling rekenen.

Recent verscheen van hem een bedrijfsgeschiedenis van de scheepswerf Amels te Makkum in Friesland. Deze scheepswerf bouwde het kustvaartuig “Noordborg” dat de kern wordt van de Zaanse Museumhaven. Het verhaal van de selfmade man Wiebe Amels is het bekende ruwe-bolster-in-blanke pitschema. Wat het boek echter zo boeiend maakt is het contrast met de scheepsontwerper Pieter Lalleman. Deze scheepsbouwkundige gaf zijn bestaan als zelfstandig scheepsontwerper er aan om voor Amels schepen te gaan ontwerpen die tot de mooiste zouden behoren die in het derde kwartaal van de 20e eeuw in Nederland gebouwd zijn.
De tragiek van Lalleman is dat hij verslingerd is aan het ontwerpen van schepen. Een zakenman is hij nooit geworden. Met veel menselijke warmte weet Albert Boes de verhouding te schetsen tussen Amels en Lalleman die wederzijds van elkaar afhankelijk waren. Met een goed gevoel voor details wordt de haat-liefde verhouding van Lalleman met Amels getekend. Boeiend is het om te lezen welke “wild-west-sfeer” Amels in zijn Friese scheepsbouwrijk wist te creëren. Boes geeft ons veel inzicht in de “keuken” van het bedrijf. Het is duidelijk dat de Nma nog niet actief was want prijsafspraken en marktverdelingen waren toen heel gewoon in de scheepsbouw.

Op het einde van zijn loopbaan moet Lalleman accepteren dat hij onder een jong ingenieur te werk wordt gesteld. Zijn ervaring is niet meer toereikend om de complexe problemen in de scheepsbouw op te lossen. Onthecht laat de schrijver ons deze tragiek zien. Deze drama's moeten in de jaren zeventig veelvuldig zijn voorgekomen in de Nederlandse industrie. Het is zeldzaam dat er zo open over wordt geschreven. Dit boek documenteert op gedegen wijze een boeiende periode in de Nederlandse scheepsbouwgeschiedenis.
Het is te hopen dat er in de toekomst meer van deze openhartige kijkjes in de keuken van het bedrijfsleven worden gegeven. De ontwapende stijl van Albert Boes heeft er toe geleid dat de drempel voor deze gevoelige onderwerpen aanzienlijk is verlaagd.

Eerder dit jaar verscheen van Albert Boes een bundeling van zijn reisverhalen op het water. Nadat hij zich in de maritieme familietraditie van binnenschippers heeft geplaatst begint hij het boek met kanotochten in het de Zaanstreek; in het Wormer- en Jisperveld. Al spoedig gaat hij meevaren op de bruine vloot. Reisbeschrijvingen met de driemast-schoener “Sepha Vollaars”, de tjalken “Liberté” en “Onderneming”, en de schokker “Witte Olifant” zijn de opmaat naar reizen met charterschepen in Denemarken, Engeland en Griekenland. Als bemanningslid wordt een reis in een kajuitjacht langs de ruige Schotse noordkust gemaakt. Maar even zo gemakkelijk vertelt hij van een reis met een klein kajuitjachtje door de binnenwateren van het voormalige Oost-Duitsland. Steeds weet hij zijn plezier in het varen over te brengen op de lezer. Ieder die van schepen houdt of die een nieuwe manier van vakantiebesteding zoekt wordt dit boek van harte aanbevolen.

Albert Boes: “Donder die kotter in de majem”.
De geschiedenis van de scheepswerf Amels
(Alkmaar,2004) ISBN 90 6013 255 6

Albert Boes “Varen met andermans boot”.
Met huurschip, of charterzeil- en motorschip op vakantie
(Uitgave Auk & Trudy Boom, 2004) ISBN 90 8047 977 2