Dames en heren,
Toen ik enige weken geleden werd gebeld door de wethouder dat ik de cultuurprijs van Zaanstad had gewonnen was mijn eerste reactie dat dit zwaar overdreven was. En dat zei ik ook tegen de wethouder. Waarom moet je een prijs krijgen voor iets wat je altijd met veel plezier hebt gedaan en wat een soort hobby is.
“Daarom dus” zei de wethouder. En “ik kom uit Wormer” zei ik. Ook geen bezwaar zei de wethouder want de vorige winnaar Judith Koelemeijer stamt ook af van een Wormerse familie. Ik heb in ieder geval in Zaandijk op de middelbare school gezeten.
Het bestaan in het dorp Wormer in de jaren vijftig van de 20e eeuw heeft zeker mijn normen en waarden bepaald. Een dorp van een paar duizend inwoners waar in de opbouwperiode na de Tweede Wereld oorlog vrijwel iedereen gelijk was.
Voor mensen als mijn vader, die zijn hele leven in een papierfabriek in Wormer heeft gewerkt, werd zijn wereld in een klap vernietigd toen van Gelder failliet ging en het fabriekscomplex in Wormer werd gesloopt.
Ik ben er van overtuigd dat het behoud en hergebruik van industrieel erfgoed in belangrijke mate kan bijdragen bij het verwerkingsproces bij grote structuurverandering in de economie.
Op plaatsen waar zorgvuldigere met het industrieel erfgoed werd omgegaan, is het “rouwverwerkingsproces” over het verlies van een wereld beter verlopen. Industrieel erfgoed heeft betrekking op de ruimten van de werkende mensen. Ook deze verdienen het zelfde respect dat wij hebben voor andere vormen van erfgoed zoals kunst en kerken. Dat deze panden ook een belangrijke architectonische waarde vertegenwoordigen is een extra argument. Restauratie en hergebruik van industrieel erfgoed kunnen belangrijke bijdragen leveren aan revitalisering van oude industriegebieden
Het werk voor Zaans Industrieel Erfgoed heb ik niet alleen gedaan. De start was met mijn vriend Guus Tiesinga. Die heeft overigens ook vele jaren geleden in de Gemeenteraad van Zaanstad het voorstel voor een Zaanse cultuurprijs ingediend.
Het werk voor het behoud van Zaans Industrieel Erfgoed heb ik later gedaan met vele vrienden bij MBTZ, de redactie van “met Stoom”, ZIE en nu Zaans Erfgoed.
Ik woon al jaren in Noord Brabant. Juist door die afstand ontstaat de distantie die nodig is om te zien wat de grote waarde van het Zaanse Industriële Erfgoed is.
Ik ben blij dat onze plaats in de samenleving is veranderd van een groep zonderlingen die ouwe troep niet wil slopen naar die van voortrekkers die anderen op de grote waarde van het Zaans Industrieel Erfgoed hebben gewezen. Ik zie de prijs dan ook niet als een beloning voor mijn eigen inspanning maar als een erkenning voor het werk dat een groep bevlogen mensen heeft gedaan voor het behoud van Zaans Industrieel Erfgoed.
Het geld van de prijs wil ik daarom een bestemming geven die daarmee in overeenstemming is. Ik wil het gebruiken voor een klein fonds om jonge mensen eventueel een klein steuntje te geven bij wetenschappelijk onderzoek naar Industrieel Erfgoed of sociaal-economisch onderzoek in het Noordzeekanaal gebied. Of bij mijn andere preoccupatie biologisch-medisch onderzoek.
Ik dank iedereen die het mij heeft mogelijk heeft gemaakt al die jaren deze hobby uit te oefenen. In de eerste plaats mijn echtgenote Gu die altijd maar mee moest naar saaie vieze oude fabrieken en zo. En natuurlijk bij mijn vrienden bij Zaans Erfgoed en de vele andere vrienden die ik in de loop van de jaren bij mijn hobby heb ontmoet. En ik dank het gemeentebestuur van Zaanstad en de jury voor deze mooie prijs
Jur Kingma