Bezoekers van het Czaar Peterhuisje

Het Czaar Peterhuisje is tot op de dag van vandaag een internationale trekpleister; ook in de tijd dat het vervoer nog niet zo goed geregeld was als nu. Vanuit Amsterdam en omgeving kon men nog wel met de boot “vrij snel” een bezoek brengen, maar bezoekers van verder weg moesten meer dan een dag reserveren. Iets wat men er graag voor over had.

Door Lucia Blom

Handtekeningen in het glas. Foto H. van ’t Loo

Handtekening van Sjaposjnikov en Gorbatsjov

Handtekening van James Joyce

Handtekening van Graaf Koetoezov

Wie het huisje bezoekt, zal onmiddellijk opvallen hoe volgeschreven het huisje staat met duizenden namen, overal vandaan en al vanaf 1770. Omdat het huisje vol begon te raken en mensen over elkaars handtekeningen heen begonnen te krassen, hing men rond 1900 een bordje op met “Men wordt verzocht niet op de wanden, deuren of ramen te schrijven, te krabben of te snijden...”. Om bezoekers toch aan de ‘graffiti-behoefte’ te kunnen laten voldoen, heeft men in 1917 zgn. gastenboeken geïntroduceerd. Inmiddels staan er honderdduizenden handtekeningen in deze boeken en zijn zij een interessante weerslag van historische ontwikkelingen. Zo heeft men via de gastenboeken kunnen traceren dat de schrijver James Joyce op 10 juni 1927 de Zaanstreek heeft bezocht.

Over de bezoekers en hun handtekeningen valt heel wat interessants te vertellen. Twee leuke voorbeelden zijn:
Napoleon, keizer van Nederland, bezoekt het huisje in 1811 en zet zijn naam op de muur. In 1812 wordt hij verslagen door Alexander I, die vervolgens in 1814 het huisje ook weer bezoekt. (Hij was hier in verband met het huwelijk van zijn zuster, Anna Panlowna, met de latere Willem II.) De handtekening van graaf Koetoezov, zoon van de beroemde veldmaarschalk van Alexander I, staat boven de bedstee. Al deze personen zijn beschreven door Leo Tolstoj in het boek ‘Oorlog en Vrede’.

Op 26 mei 1993, ‘s morgens, krijgen wij bezoek van de opperbevelhebber van het Russische leger, die tezamen met zijn gevolg en Nederlandse topambtenaren hun handtekening zetten. In die tijd wordt de in de hele wereld bewonderde Gorbatsjov in eigen land door velen niet gewaardeerd. Men ziet hem namelijk als de verkwansellaar van het Grote Rusland, en ook deze militair geeft te kennen niet met Gorbatsjov door een deur te willen gaan. En wie bezoekt er 26 mei 1993, ‘s middags, het huisje? De heer Gorbatsjov. Broederlijk staan de handtekeningen naast elkaar in het gastenboek.