Oude opmeting van het Czaar Peterhuis

Door S. de Jong

In het archief van de Stichting Zaans Schoon bevindt zich een viertal opmeettekeningen van de “chaumière de Pierre le Grand à Zaandam” uit maart/april 1851. Het betreft vier tekeningen van twee kopgevels en één langsgevel waarvan zowel de buitenkanten (façe extérieure) als de binnenkanten (faç intérieure) zijn getekend op schaal 1:20 (échelle de 0,05 pr Mêtre).
Behalve een datering hebben de tekeningen ook een nummer:

• de kopgevels (buitenaanzichten) 3/1113
• de langsgevel 4/1114
• de binnenaanzichten van de kopgevels 9/1119
• de langsgevel 6/1116

De nummering doet vermoeden dat er meer tekeningen moeten zijn gemaakt. Deze zijn evenwel niet in dit archief aanwezig.
De tekeningen zijn lichtdrukken, die van de oorspronkelijke zijn gemaakt gezien de grijze ondergrond. In 1851 had men niet de beschikking over het transparante calqueerpapier dat tegenwoordig wordt gebruikt.
De opmetingen zijn buitengewoon uitvoerig met werkelijk honderden ingeschreven maten en maatjes. Voor de hoogtemetingen is men uitgegaan van een (denkbeeldige) waterpaslijn. Alle latjes, planken, (veel te grote) grootklampen, kozijnen, ramen en deuren, inclusief het hang- en sluitwerk, zijn aangegeven. De bijschriften van de tekeningen zijn in het Frans gesteld.

Men kan zich afvragen waarvoor of waarom deze tekeningen werden gemaakt. Het zou best een student bouwkunde kunnen zijn geweest, die dit als oefening heeft gedaan. Al vraag je je af waarom die er dan zo'n uitgebreide nummering op na hield. De naam van de maker noch een plaatsnaam staan op deze tekeningen aangegeven.

Uit het boekje van J.J. Zonjee “Het huisje van czaar Peter in Zaandam (1973)” blijkt ook niet dat in 1851 het pandje is verbouwd of gerepareerd. Het was toen (1818 - 1865) eigendom van prinses, later koningin, Anna Paulowna.
Gedurende die periode (1839) werd het huisje bezocht door grootvorst Alexander, die van 1851 - 1881 bekend was als czaar Alexander II.

Literatuur:
J.J. Zonjee, Het huisje van czaar Peter in Zaandam
Zaandam, september 1973

Klik op een miniatuur als u de foto wilt vergroten, klik op de knop "Vorige" in uw webbrowser als u wilt terugkeren naar deze pagina.