Sleepbootdagen in Wormerveer

Cees Kingma - Augustus 2004

Varend erfgoed aan de Zaanweg met op de achtergrond Zaans industrieel erfgoed.

Het maakt niet uit met wie je spreekt; de eigenaar van een monumentaal pand kan net zo bevlogen verhalen als de schipper van een varend monument.
Beiden zijn bereid veel van hun vrije tijd te investeren in het onderhoud van hun monument. Vaak is dat trouwens een familie aangelegenheid waarbij beide partners hun steentje bijdragen. Dat is zeker zo aan boord van de Hondsbosch van schipper Bonne Krist uit Zwijndrecht. Mevrouw Krist vertelt net zo enthousiast over het schip als de kapitein zelf.

Ik ben aan boord van de Hondsbosch tijdens de sleepbootdagen op 7 en 8 augustus in Wormerveer. Tegen de achtergrond van de historische pakhuizen de Ruiter, Amsterdam en de Dissel liggen een twintigtal motorsleepboten afgemeerd. Het initiatief voor dit evenement is genomen door Danny Pickkers, uitbater van het café Sman op de hoek van de Zaanweg en de Dubbele Buurt in Wormerveer. Dit café is onder de oudere Wormerveerders met maritieme belangstelling ook bekend als café de Sleepdienst. In dit café werd jarenlang het sleepwerk op de Zaan verdeeld onder de diverse schippers.

Pickkers organiseerde dit evenement is samenwerking met Martin de Boer. De Boer is o.a. voorzitter van de Stichting tot Behoud van Authentieke Stoomvaartuigen en Motorsleepboten (Stichting B.A.S.M.). Verder is de Boer redacteur van het tweemaandelijks verschijnende vakblad voor de stoom-, sleep- en duwvaart: “Sleep & Duwvaart”.
De stichting hanteert vrij ruime begrippen voor het definiëren van de diverse doelgroepen. Voor stoommachines geldt een bouwjaar van vóór 1955 terwijl voor de scheepsdieselmotoren het bouwjaar moet liggen voor “ongeveer” 1960. Ook de definitie van sleepboot is niet in een paar woorden te omschrijven: “Bij vaartuigen aangedreven door een dieselmotor worden begrepen vaartuigen, welke zijn (of waren) ingericht tot het vermogen te slepen en/of behorende tot een aangrenzende categorie, zoals bijvoorbeeld voormalige overheids- en directievaartuigen en werfschepen”.

De Boer is sinds 1997 de trotse eigenaar van de peil- en sleepvlet Vlieger uit de vloot van Rijkswaterstaat. Deze vlet werd voor Rijkswaterstaat 1956 bij scheepswerf de Lek in Krimpen aan de Lek gebouwd en is ingezet in alle voorkomende wateren in Zuid West Nederland t.b.v. de Deltawerken. Inmiddels heeft hij het schip ingericht als varend vakantie verblijf en bezoekt hiermee soms een sleepboot evenementen in Nederland.
De Boer schat dat er momenteel zo'n 600 sleepboten in Nederland varen in “de recreatie sfeer”.

Schipper Krist gaat in z'n verhaal ook in op het groot aantal evenementen dat er wordt georganiseerd en waarbij de aanwezigheid van de vloot wordt aangegrepen voor een commercieel spektakel. “Bijna ieder weekend zijn er wel ergens sleepbootdagen” vertelt de schipper, “het is onmogelijk om die allemaal af te varen”.
De doelstellingen van dergelijke evenementen zouden beperkt moeten blijven tot het tentoonstellen van het varend erfgoed en het uitwisselen van gegevens over bijvoorbeeld het onderhoud van de motoren. Het publiek krijgt daarbij vaak de gelegenheid een blik te werpen in de machinekamer van de sleepboten.


Schipper Krist geeft een rondleiding op de Hondsbosch. De afmetingen van het schip zijn: lengte 16,96 meter breedte 4,62 meter hoogte 1,75 meter diepgang 1,65 meter	Blik op de 5 cilinder M.A.N. nr.363214 W5V.17,5/22A van 1954, inbouw gebeurde in 1983 vermogen 160 apk. = 118 kW. Was oorspronkelijk voorzien van een 3 cilinder Thomassen nr.3414 3VO uit 1947 vermogen 150 apk. = 110 kW

De in 1947 bij Bodewes en Duttmer in Groningen gebouwde Hondsbosch is jarenlang een vertrouwde verschijning geweest op Zaan. Het leek schipper Krist dan ook een goed idee het schip weer eens terug te varen naar de Zaan en deze sleepbootdagen boden dus een uitstekende mogelijkheid voor de hernieuwde kennismaking. De Hondsbosch is inmiddels aangemeld als “Varend Monument”.

Als ik s'avonds nog eens langs de vloot fiets zit het echtpaar Krist achter de sleepbeting op het achterdek, ver van het feestgedruis, na te genieten van de drukke dag. “Zondag gaan we fietsen” zegt mevrouw Krist, “we willen dat Zaanse erfgoed nu wel eens goed bekijken”.

Het stuurhuis van de Hondsbosch Het achterdek met de sleepbeting van de Hondsbosch

Rechts de peil- en sleepvlet Vlieger van Martin de Boer.
Bouwjaar 1956 werf, lengte is 12,67 meter
6 cilinder Kromhout nr.13952 6-GSK uit 1954 vermogen 72 apk. = 53 kW. bij 1200 r.p.m.

De historie van de beide genoemde schepen:

De Hondsbosch

Datum Naam Eigenaar Thuishaven

20-02-1948 Hondsbosch J.G.van der Kaaij Schoorl

23-11-1953 Chrisma Chr.de Ruijter Roosendaal

20-12-1974 Thomas J.de Boer Amsterdam

31-01-1983 Hondsbosch L.B.A.Post Purmerend

12-07-1997 Hondsbosch B. Krist Zwijndrecht

De Hondsbosch
Datum	Naam	Eigenaar	Thuishaven
20-02-1948	Hondsbosch	J.G.van der Kaaij	Schoorl
23-11-1953	Chrisma	Chr.de Ruijter	Roosendaal
20-12-1974	Thomas	J.de Boer	Amsterdam
31-01-1983	Hondsbosch	L.B.A.Post	Purmerend
12-07-1997	Hondsbosch	B. Krist	Zwijndrecht

Vlieger

Datum Naam Eigenaar Thuishaven

00-00-1956 Vlieger Rijkswaterstaat Hellevoetsluis

00-00-1972 Vlieger Deltadienst Oosterschelde

00-00-1980 Vlieger Rijkswaterstaat Zierikzee

30-04-1984 Vlieger Dienst der Domeinen

22-05-1984 Vlieger A.G.de Vries Amsterdam

00-00-1989 Vlieger Bakker Amsterdam
Sint Maartensvlotbrug

01-08-1997 Vlieger M. de Boer Wormer


Het stuurhuis van de Hondsbosch	Het achterdek met de sleepbeting van de Hondsbosch
	Rechts de peil- en sleepvlet Vlieger van Martin de Boer. Bouwjaar 1956 werf, lengte is 12,67 meter 6 cilinder Kromhout nr.13952 6-GSK uit 1954 vermogen 72 apk. = 53 kW. bij 1200 r.p.m.