Calamiteiten rondom “De Vrede”

	Brand in fabriekspand “De Vrede” waarin gevestigd de graandrogerij van fa. Gebr. Gort te Nieuw Vennep Datum: 2 augustus 1951 Foto boven: H.L.M. Heijnsbergen, Foto Gemeente Archief Zaanstad
Algemeen Handelsblad - Nieuwe Amsterdamsche Courant - Donderdag 2 Augustus 1951 Zware brand in een fabriekspand aan het Noordzeekanaal Grote voorraden mais en zaden, voor regeringsrekening opgeslagen en niet verzekerd, kregen waterschade. Zaandam, 2 Augustus      Sedert vanmorgen half zes woedt aan het Noordzeekanaal bij Zaandam een hardnekkige brand in de torendroger van het fabriekspand “De Vrede”. De brandweer van Zaandam was met al haar materiaal verschenen en met meer dan twintig slangen bestreden de mannen op een hoogte van 25 meter het vuur. Het was echter niet mogelijk te voorkomen dat het bluswater in de grote silo van dit vijf verdiepingen hoge gebouw terecht kwam, waarin een hoeveelheid van 7500 ton maïs, gerst en oliehoudende zaden voor de regering lag opgeslagen. De granen werden vochtig en gingen uitzetten en tegen 12 uur ontstond daardoor de eerste grote scheur in het zware betonnen gebouw.      Toen het vuur via de nok van de torendroger oversloeg op het dak van de silo liet commandant Kakes in allerijl de spuiten van Oostzaan en Koog aan de Zaan aanrukken.      Het fabriekspand “De Vrede”, eigendom van de gebroeders Gort te Nieuw-Vennep, is verzekerd maar dat is niet het geval met de grote partijen van millioenen waarde, die voor de regering zijn opgeslagen.
J. Börgeling - Machinerieën uit de Parkstraat 45 te Zaandam stuurde op 10 augustus 1951 een inventarisatie van de schade aan de graandroger na de brand op 2 augustus 1951 aan het Silo & Droogbedrijf “De Vrede”. In de begeleidende brief stelde J. Börgeling voor om deze brand te gebruiken om gelijk “eenige verbeteringen aan te brengen, wat tevens medebrengt dat de opbouwkosten tot een minimum beperkt blijven.” Verder stelde Börgeling voor het geheel afgebrande dak van het reinigings gebouw niet weer te herstellen doch de betonnen vloer te dichten en het water af te voeren. Het trappenhuis zou moeten worden uitgevoerd met een dubbele elevator en de reinigingsmachines zouden ook moeten worden opgesteld in deze ruimte. De restauratie van de graandroger werd door Börgeling niet zinvol meer geacht “gezien de groote onkosten, welke bij de brand in het zelfde apparaat in september 1949 reeds toen niet meer verantwoord waren, terwijl begrijpelijk is, dat de schade thans veel groter is.” Börgeling stelde voor een andere graandroger te plaatsen die meer verwerkt en waar brand geheel is uitgesloten, b.v. door verwarming met stoom. “Deze drogers werken volgens trommel systeem, de verwarming van het graan geschied door inwendige stoompijpen welke in de lengte richting van de trommel zijn aangebracht, terwijl de droogschoepen zoodanig zijn aangebracht dat de te drogen product steeds over deze stoompijpen heen vallen. De stoomketel kan buiten de opslagplaatsen opgesteld worden, wat U zeker 50% premie besparing zal geven.” Aldus Börgeling De schade aan de graandrooginstallatie werd door J. Börgeling vastgesteld op fl 15.535,- terwijl een nieuwe graandroger, inclusief de montage, fl 13.876,- zou moeten kosten. Onderdeel van deze begroting is een stelpost voor een stoomketel. Hij verwijst daarvoor naar een eerdere opdracht: “Heden werd door ons voor de Melkfabriek te Beverwijk nog aangeboden een hiervoor passende stoomketel 25 m2 verwarmend oppervlak, bouwjaar 1930 onder rijkskeur met schoon ketelboek voor fl 4.000,-. ” De firma J. v.d. Berg & Zn, Machinefabriek voor Molenbouw uit Waddinxveen heeft de schade aan de machines in het silogebouw en het reinigingsgebouw getaxeerd. De hierboven beschreven graandroger werd niet in deze taxatie opgenomen. De totale schade bedroeg fl 47.550,-.
Brand in een partij oud papier bij “De Vrede” Datum: 8 mei 1956 Foto: Zaanse Brandkroniek De Zaandamse brandweer vertelt In de “Zaanse Brandkroniek 1941-2000” uitgegeven door Brandweer Zaanstad / Regionale Brandweer Zaanstreek uit december 2000 en “Van bagagewagen naar materiaal- en ladderwagen” onder redactie van kring 10 wordt regelmatig melding gemaakt van calamiteiten bij het complex “De Vrede” aan de Sluispolderweg. 02-08-1951 Om 05.35 brandalarm voor “De Vrede” aan het Barndegat. Er bleek brand te zijn in de hoge silo's voor graanopslag. Het vuur was slechts te bereiken vanuit de vierde en vijfde verdieping, via het dak. Langs deze weg werden dan ook de slangen gevoerd, waarbij veel last van rook werd ondervonden, ook al omdat er te weinig zuurstofmaskers waren. Na het doorbranden van het dak boven de silo kwam er wat lucht en kon de brand door de kringen 1, 3, 4, 7 en 10 met vereende krachten worden aangepakt. Enkele krantenkoppen over de brand: Het hart van De Vrede werd volkomen vernield Zaandamse brandweer stond voor uiterst moeilijke taak Duizenden tonnen mais verloren Brand in droogtoren van De Vrede overgeslagen op silo Al Zaandams materieel en spuiten van Koog en Oostzaan naar Noordzeekanaal 15-12-1951 Om 08.30 uur moest de brandweer opnieuw naar “De Vrede” aan het Barndegat. Dit keer zat het vuur op de zolderverdieping van het fabriekspand. De kringen 1, 4, 7 en 10 bestreden deze brand met zuurstofmaskers via het trappenhuis. hun aanval had snel succes, zodat na een uur werken de boel kon worden ingepakt. 08-05-1956 Bij gebouw “De Vrede” stond op het buitenterrein een flinke partij balen met oud papier in brand. Omdat gevaar bestond, dat de brand door de ramen naar binnen zou slaan, werden in het gebouw een paar HD-stralen gereed gehouden. Het afblussen van de balen vroeg van de kringen 1 en 4 veel tijd. 16-08-1957 Grote brand in “De Vrede”, in de Achtersluispolder. De bovenste verdieping van het gebouw, waar oud papier was opgeslagen, stond in brand. Dankzij de gezamenlijke inspanningen van de kringen 1, 3, 4, 7 en 10 werd het gevaar voor uitbreiding bezworen en konden de lagere verdiepingen worden gespaard. De oorzaak was vermoedelijk blikseminslag. Enkele krantenkoppen over de brand: Laaiende vuurzee woede in papieropslag van “De Vrede” Duizenden zagen vanaf de dijk hoe de bovenverdieping volkomen verbrandde Vijfde verdieping van “De Vrede” door brand verwoest 12-12-1968 Brand in het grote “De Vrede”, aan de Vredeweg. Het vuur woedde in de graansilo en de droogoven en werd bestreden door de kringen 1, 3 en 10 met twee LD- en twee HD-stralen. De rookontwikkeling maakte gebruik van perslucht nodig. 12-09-1988 Uitslaande brand in het fabriekspand “De Vrede” aan het Noordzeekanaal in de Achtersluispolder. De zolderverdieping boven de graansilo stond in brand en het blussen op deze grote hoogte gaf vanzelfsprekend nogal wat problemen. Zes kringen en de blusboten van Zaandam en Amsterdam kwamen er aan te pas. Na ruim een uur bluswerk kon het sein brand meester worden gegeven. Schade reinigingsgebouw brand 16 augustus 1957 De Firma Gebr. Gort stelde het volgde schaderapport op n.a.v. de brand op 16 augustus 1957 Brand op de bovenste verdieping van het gebouw “De Vrede”, in gebruik bij oud-papierhandel M.A. Wessels N.V. te Amsterdam. Datering: 16 augustus 1957 Foto: Gemeente Archief Zaanstad Toren 28 ruiten kapot. Brandmuur Gescheurd door hitte en afkoeling bij bluswerkzaamheden. De muur moet vanaf de vloer geheel nieuw worden opgetrokken. 5e zolder Raam van dakkapel uitgedrukt door brandweer en daardoor geheel vernield. Dit raam is op de machinekamer gevallen, waardoor een aantal dakpannen werden vernield. Tevens werd een zinken dakgoot beschadigd. Voordeur Een paneel werd door de brandweer opengebroken om toegang tot het reinigingsgebouw te verkrijgen voor het doorhalen van de brandslangen. De hefboom werd doorgezaagd. Redderen Door de gescheurde brandmuur is bluswater binnengekomen op de 4e en 5e zolder. Twee bekerelevatoren zijn hierdoor nat geworden, tevens weegmachine en weegcel. 4e zolder 80 mudzakken werden door bluswater aangetast en zijn daardoor onbruikbaar. Zuigbrug Door een vallende dakkapel werd het contragewicht van de zuiginstallatie getroffen. Deze moet geheel vernieuwd worden. Electrische leiding Op de 4e zolder werd de electrische leiding aangetast en is onbruikbaar. Kap De kap aan de zijde van de brandmuur werd door het vuur aangetast. De kapspanten werden aan de zijde geheel verteerd. Deze moeten over diverse lengtes worden vernieuwd. Alhier tevens ca 20 dakpannen kapot. Lift De lift kon gedurende de eerste dagen niet gebruikt worden door aantasting van het bluswater. Deze werd gerepareerd. Deur watertoren De deurkruk werd door de brandweer vernield om toegang tot het dak te hebben. Reinigen De muren en ramen moeten gereinigd worden. Terwijl de muren tevens gewit moeten worden. Ruiten watertoren In het trappenhuis van de watertoren zijn ca 55 ruiten kapot. Het complex De Vrede was onderbracht over verschillende polissen. Op een volgende polis werd de navolgende schade in het molengebouw geraporteerd: 5eetage Geheel vernield. De vloer werd eveneens aangetast. Het pleisterwerk moet voor een groot deel geheel worden vernield. Opgemerkt zij nog dat de dakkapellen gemaakt weden van eiken- en greenenhout. Torens Deze zijn dusdanig gescheurd, dat een gedeeltelijke vernieuwing tenminste vereist is. Kantoren Tegen de brandmuur waren kantoren gebouwd (3 stuks). Deze waren opgetrokken met dijfsteen, plafonds van hardboard met latten afgezet en aan de voorzijde voorzien van ramen en drie deuren. Plafonds etages Op diverse plaatsen moeten deze worden aangesmeerd. In de kantoren op de 1e etage zijn boardplafonds zodanig vernield door het bluswater dat ze geheel moeten worden vernieuwd. Muren De muren en ramen moeten worden gereinigd terwijl de muren daarna nog gewit moeten worden. 4eetage Deel van een muur omgevallen. Ruiten Aan de zijde van de Vredeweg zijn ca 100 ruiten kapot. Deze moeten van buitenaf worden ingezet. Toilletten parterre Een dakkapel is boven op deze toiletten gevallen. Mastiek en dak vernield over ca 3 m2 alsmede daklijst. Verder claimt de Firma Gebr. Gort nog een bedrijfsschade die werd veroorzaakt doordat het bedrijf geen gebruik kon maken van een gedeelte van de opslagcapaciteit in het Graansilobedrijf. Er was juist in die tijd een grote aanvoer “natte inlandse tarwe” welke gedroogd moest worden. In totaal konden de aanvragen voor een totaal aan 450.000 kg. niet in behandeling worden genomen.
De Typhoon - Maandag 12 September 1988 Brand op zolderetage graansilo De Vrede mogelijk aangestoken Foto Archief familie Gort
Pakhuis De Vrede gedeeltelijk uitgebrand ZaandamAmsterdam      Het industriële fabriekspand De Vrede aan het Noordzeekanaal is vanmorgen vroeg voor een deel uitgebrand. De graansilo van de voormalige graanfabriek stond even na 7.10 uur in lichter laaie. Zes kringen van de brandweer en de blusboten van Amsterdam en Zaandam rukten uit om het vuur te bestrijden.      Een kleine honderd brandweerlieden hadden het vuur rond 8.30 uur onder controle. Toen werd het sein “brand meester” gegeven. Ernorme rookwolken trokken over het industrieterrein aan de Achtersluispolder. Tot in de late ochtend bleven vier kringen van de brandweer het vuur nablussen.      De politie houdt er rekening mee dat de brand is aangestoken. Volgens een woordvoerder zou er zijn ingebroken in de kantoorrruimte in de fabriek. Vlak daarna brak er brand uit. Over de omvang van de schade kan de politie nog niets vertellen omdat ze nog bezig was met onderzoek.      Het gebouw staat nog overeind, alleen de zolderverdieping is uitgebrand. De dakkapellen vielen even na acht uur brandend naar beneden.
Foto's Archief familie Gort