Conclusies

Publiek-private samenwerking bij de herbestemming van monumenten vraagt om grote zorgvuldigheid en transparantie.

Om een monument te behouden moet het economisch haalbaar zijn. Om het economisch haalbaar te maken moeten er soms concessies worden gedaan. Het besluit tot concessies moet helder en transparant worden genomen.
Wat betreft de watertoren van Assendelft zijn omwille van die economische haalbaarheid vergaande concessies gedaan. De geschiedenis van deze watertoren leert o.a. dat conflicterende regelgeving economisch haalbaar hergebruik van monumenten buitengewoon lastig maakt. Het is alleszins de vraag of gemeente en provincie voldoende zijn toegerust om een dergelijk project aan te pakken en te begeleiden.
Alleen een enthousiaste en kapitaalkrachtige organisatie kan een dergelijk project tot een goed einde brengen. De bijdrage van de overheid is, wanneer men de totale kosten in aanmerking neemt, voor een dergelijk project minimaal.
Na de vele mislukte eerdere pogingen konden de diverse overheden niet opnieuw gezichtverlies lijden. De watertoren leed in toenemende mate aan het gebrek aan onderhoud en bij de eigenaren raakte ondanks alle beloften van de gemeentelijke overheid het geduld langzamerhand op. Veel geld was reeds verloren gegaan door allerlei juridische haarkloverij en door het feit dat men steeds weer opnieuw naar de tekentafel terug moest.

Technisch gezien hebben we als burgers een monumentale "watertoren" verloren. We hebben er echter een monumentaal woon- en werktoren voor teruggekregen. Het silhouet is bewaard gebleven.

Frankrijk heeft z'n Pont du Gard als herinnering aan een technisch vooruitstrevend drinkwatersysteem. Het is echter geen onderdeel meer van het huidige drinkwatersysteem in Bouches du Rhône en Nîmes in de Provence. Een gedeelte van het aquaduct is in gebruik als verkeersbrug over de rivier Gard ou Gardon.
Noord Holland heeft gelukkig nog een aantal watertorens die herinneren aan een techniek uit voorbije jaren. De watertoren in Assendelft is echter "verbouwd". Het is nog steeds een ankerpunt voor de Zaankanters. De toren krijgt straks zelfs een beperkte publieksfunctie. De toren in Assendelft is echter geen watertoren meer. Net als de Pont du Gard, is het uiterlijk nog goed te herkennen, maar heeft het een andere functie gekregen.

Watertoren
Nauernasche vaart in Westzaan omstreeks 1920
De oude tolbrug met een vrachtschip en op de achtergrond de watertoren.
Foto: Gemeente Archief Zaanstad
Watertoren
MBTZ kalender 1999 - juni/juli
Foto: Jaap Klomp Wormerveer
Dit is een artikel uit een serie artikelen over de Watertoren in Assendelft. Deze serie begint met het artikel: Wat hebben Pont du Gard en de watertoren van Assendelft gemeen?
Text: Cees Kingma en Simon Zuurbier - augustus 2005
Beeldmateriaal: Archief Cees Kingma
Tenzij anders aangegeven.
Valid HTML 4.01 Transitional