| Monumentaal aan de Zaan | → | Naslagwerk | → | |
In dit boek, samengesteld door de Stichting Fotoboek Zaans Verzet waarin alle groeperingen van de voormalige Zaanse verzetsbeweging zijn vertegenwoordigd, wordt een fragmentarisch beeld geschetst van het verzet tegen de Duitse bezetter in de periode tussen 10 mei 1940 en 5 mei 1945.
De Stichting heeft niet de bedoeling gehad om een komplete geschiedschrijving het licht te doen zien, maar alleen een poging willen doen om motieven en daden vast te leggen van Zaankanters die het nodig vonden om zich actief teweer te stellen tegen de Duitsers, op welke manier dan ook. Van alle kanten zijn oude foto's aangereikt, vele tientallen mannen en vrouwen schreven hun herinneringen op, vergeelde kranteknipsels en oude brieven en rapporten kwamen weer tevoorschijn. In dit licht bezien is 'Verzet aan de Zaan' dan ook een uniek document: het is een boek van het verzet, over het verzet.
Toch is het, meent de Stichting, niet alleen een document ter herdenking Het is méér. Het is ook een waarschuwing en een oproep, vooral gericht aan de generaties die de tweede wereldoorlog niet, of niet bewust, hebben meegemaakt. Een waarschuwing en een oproep om, waar en wanneer ook, iedere vorm van opnieuw opkomend fascisme als zodanig te herkennen en te bestrijden. Met alle middelen, ieder naar zijn vermogen. Vele tientallen Zaanse verzetsstrijders hebben hun leven gegeven voor de idealen van vrijheid en vrede.
Wij gedenken hun moed en hun offer in diepe dankbaarheid. En hopen met heel ons hart dat het vuur van hun idealen brandend zal blijven.
Niet zonder enige trots op de Zaankanters van toen én op de Zaankanters van nu, mag ik dit boek over het Zaanse Verzet in de jaren 1940-1945 bij u inleiden.
Dit boek is tot stand gekomen op initiatief van voormalige verzetsmensen. Het is gerealiseerd dank zij de goede samenwerking tussen de verschillende groeperingen die in het verzet een rol hebben gespeeld. Een dergelijke samenwerking tussen zó veel in ideologie en levensbeschouwing uiteenlopende mensen en groepen mensen kan alleen tot stand komen bij een belangrijk doel.
Dat doel was en is: het verzamelen van wat er nog aan tastbare gegevens over die vreselijke periode beschikbaar is, en het aan de hand hiervan doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen, dat die terreur en die onderdrukking nimmer meer mogen voorkomen.
De grondslag voor de vruchtbare samenwerking anno 1985 is tijdens de oorlogsjaren gelegd. Ook toen was het voor de verzetsmensen duidelijk: het bestrijden van de bezetter, het vechten voor vrijheid en het beschermen van de onderdrukten liet geen tijd voor de onderlingen verschillen. Veel geloofs- en levensovertuigingen werden door die gezamenlijke strijd overbrugd.
Nu, terugkijkend na veertig jaar, dienen we ons te realiseren waaruit dat verzet bestond, hoe het gegroeid is. Het was geen kwestie van enkele helden, van enkele zelfverzekerde mensen die duidelijk voor ogen hadden hoe ze het verzet vorm konden geven. De basis voor het verzet vormden de gewone mensen. De een bracht pamfletten rond, de ander vormde een radertje in het geheel van de voedselvoorziening, een derde bood onderduikers onderdak, een vierde wist daarover te zwijgen enzovoorts, enzovoorts.
Uit het boek blijkt voldoende wat er allemaal gebeurde en hóe het gebeurde. Aanvankelijk improvisorisch en amateuristisch, later beter georganiseerd.
Vanaf deze plaats wil ik ook graag mijn waardering en erkentelijkheid uitdrukken ten opzichte van de Zaanse pers anno 1985. Dit boek had niet op deze wijze gemaakt kunnen worden als er niet via een gratis wekelijkse eigen rubriek voor het Zaans Verzet belangstelling was gewekt bij het publiek. Zo kwam nog meer informatie ter kennis van de auteurs. Zowel die spontane medewerking van de pers als de vele reakties vanuit het publiek tonen ons hoe belangrijk deze uitgave door een ieder gevonden wordt.
De samenstellers zullen het niet gemakkelijk gehad hebben om een keuze te maken uit het aangeboden materiaal. Bovendien hoop ik dat het kiezen anderzijds geen teleurstelling heeft veroorzaakt.
In beveel u dit boek natuurlijk van harte aan. Het is een beeld van wat er toen gebeurde, maar het is vooral een boodschap voor de toekomst.
| Uitvoering/Formaat: | Softcover, 17 x 24,5 cm |
| Aantal pagina's: | 192 |
| Redactiecommissie: | A. Kat, J.G. Bruin, W. Broerse, Jan van Genderen, Pieter Groot, G. Koeman, Eduard Visser, Jan v.d. Werf en B. Wickenhage |
| Eindredactie: | Jan van Genderen, Jan v. d. Werf en Eduard Visser |
| Vormgeving: | Pieter Groot |
| Een speciaal woord van dank gaat uit naar J. Woudt te Zaandijk die aan de samenstellers zijn fotoarchief ter beschikking stelde | |
| Opmaak: | Two-Do, Wormerveer |
| Lithografie: | De Boer & Vink, Zaandijk |
| Uitgave: | Stichting Fotoboek Zaans Verzet, Zaandam |