Hoe de boer uit Wormer verdween

Van Veerdijk tot Oosteinde

Een uitgave van het Historisch Genootschap Wormer, opgericht 14 december 2005

De boerenstand is langzamerhand verdwenen uit het dorp Wormer

Dat is een geleidelijk proces geweest maar wel een dat gestaag voortging. Anno 2017 is er slechts een grotere veehouder in Wormer over. De overige boeren en daarmee hun boerderijen zijn verdwenen.

Het Historisch Genootschap Wormer heeft het thema van de Open Monumentendagen 2017, 'Boeren, burgers en buitenlui', aangegrepen om zich in de geschiedenis van de boerenstand in Wormer te verdiepen. Vanaf de Veerdijk en Zandweg waar de eerste boerderijen moesten wijken voor de uitbreiding van Wormer in de 20e eeuw tot aan het Oosteinde. Hoe de boer uit Wormer verdween vertelt het verhaal van circa 40 boeren vanaf 1900 tot heden. Wie waren zij, hoe zag het boerenbedrijf eruit en welke ontwikkeling maakte het boerenbedrijf door.

Het boek geeft een bijzondere inkijk in dit deel van de geschiedenis van Wormer in de 20e eeuw, aan de hand van getuigenissen en ervaringen van betrokkenen en geïllustreerd met veel unieke foto's.

Voorwoord

De aanleiding tot het maken van dit boerderijenboek zijn de Open Monumentendagen op 9 en 10 september 2017 met als thema 'Boeren, burgers en buitenlui'. Aanvankelijk reikte onze ambitie niet verder dan het organiseren van een expositie over de boerderijen die er ooit waren en wat daarvan nu nog over is, samen met het uitbrengen van een brochure van de geëxposeerde tentoonstellingsbladen. Bij het voorwerk werden wij al snel verrast door de grote hoeveelheid afbeeldingen en ander bruikbaar materiaal. Verder leverden vele gesprekken met ex-boeren en andere ingewijden eveneens veel interessante informatie op. Dit overziende kwamen wij tot de conclusie dat alles beter tot zijn recht zou komen in een mooi vormgegeven boekwerk. De verhalen en de verwerking van de gegevens hadden overigens tot resultaat dat het accent verschoof van de (verdwenen) boerderijen naar de boer zelf en het waarom van bedrijfsbeëindigingen, waarmee de titel van dit boek is verklaard.

De verhalen zijn tot stand gekomen dankzij de welwillende medewerking van vele mensen: ex-boeren, hun familieleden, vrienden en kennissen, mensen die in hun jeugd op de boerderij hebben gewerkt of ooit knecht waren, mensen die veel van het boeren vak afweten.
Zij konden ons ook helpen aan unieke foto's. De redactie van dit boek dankt hen voor hun medewerking. De website van de Wormerlander verschafte ons veel informatie over de diverse boerderijen in ons dorp, de eigendomssituatie, de bewoners en het parenteel van de families. Het dorp is Jan Blokker veel verschuldigd. Het Waterlands Archief leverde ons onvermoeibaar vele oude foto's, onder meer uit de collectie Jan Vink. Ook konden wij putten uit andere archieven. Wij hebben ons beperkt tot de kern Wormer omdat dat te overzien en voor de Open Monumentendagen 2017 realiseerbaar was. In een later stadium zullen we de ontwikkeling van de boerenstand in de overige delen van Wormer onder de loep nemen. In de veelheid van gegevens hebben we ongetwijfeld wat gemist. Wij nodigen daarom de lezers uit ons op fouten en omissies te wijzen.

Historisch Genootschap Wormer
september 2017

UITVOERING BOEK: