Historische Studiën over de Zaanstreek

S. Lootsma
Eerste bundel

Een enkel woord vooraf

In 1866 deed de bekwame Jac. Honig Jzn. Jr. bij J. Heynisz te Zaandijk het 1e deel van een bundel, getiteld Historische, oudheid- en letterkundige Studiën, het licht zien (in 1867 gevolgd door het 2e deel).

Dit werk, dat thans uiterst moeilijk te bekomen is, bevat een veertiental opstellen, die wegens hun omvang teveel ruimte zouden hebben gevergd in zijn "Geschiedenis der Zaanlanden". Zij zijn door inhoud en bijgevoegde aanteekeningen voor den beoefenaar der Zaansche historie van uitnemende beteekenis.

Met den zoon van dezen schrijver, den Heer G. J. Honig, verzorgde ik twee jaargangen van het "Zaanlandsch Jaarboek" (verschenen in 1932 en '34). Door verschillende omstandigheden slaagde deze uitgave (- die bedoelde te zijn: de herleving in geheel andere gestalte van het in de 40-er en 50-er jaren der vorige eeuw bestaande "Zaanlandsch Jaarboekje" - ook al weer onder redactie van Jac. Honig! -) niet te best.

Het is om deze reden, dat ik besloot een aantal opstellen, bestemd voor genoemd Jaarboek, gebundeld uit te geven. De lezer zal reeds aan de opschriften kunnen bemerken, naar welken kant mijn Zaansche studiën vooral zijn gericht geweest. Tegelijk met mijn bewondering voor het stoere, energieke menschenslag, dat hier richting gaf aan het economische leven, groeide mijn liefde voor die "andere" zijde van het leven: de Zaankanters in hun onderling en huiselijk verkeer. Ook in dat opzicht had de Zaanstreek haar zéér typische karaktertrekken. Deze groep studiën zal een plaats kunnen vinden in een tweeden bundel.

Het is in dezen tijd - zelfs voor een auteur, die genegen is zich naast zijn arbeid nog finantieele opofferingen te getroosten - niet gemakkelijk zijn geesteskinderen goedverzorgd de wereld in te zenden. Dat zoovelen mij echter hun daadwerkelijke belangstelling toonden, strekt tot dubbele verheugenis en tevens tot stimulans. Naast den finantieelen steun van het Departement "Zaandam" der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, het Departement "Zaanstreek" der Nederl. Maatschappij voor Nijverheid en Handel en het Historisch Genootschap "Oud-Westfriesland", mocht ik dien genieten van de H.H.K.C. Honig, T. Duyvis E.Gz., R.E. Laan, Ir. E. Kaars Sijpesteyn, C. W. Middelhoven, J.A.E. Verkade, G.M. Snuif, M. H. Fust, Ir. M. Schoen. Hun allen dank ik - stellig mede uit naam van allen, die de Zaansche historie liefhebben - daarvoor aller hartelijkst. Zij zijn nog van den echten Zaanschen stempel.

Moge de lezer bij de lectuur van dit boek iets gevoelen van de groote liefde, waarmee de schrijver zich bij de samenstelling ervan bezield heeft geweten. En mogen deze gebundelde "Studiën" waardig worden geacht naast die van Jac. Honig Jsz. Jr. een plaatsje te krijgen.

Zaandam, Maart 1939