Stemt Rood

Stemt Rood!

125 jaar sociaaldemocratie
60 jaar Rode Zaan

Voorwoord van de auteur

De bedoeling van dit gelegenheidswerk is niet een overzicht te geven van wat zich in de afgelopen 125 jaar in de al dan niet 'rode Zaan' heeft afgespeeld. Het schetst hoofdlijnen en staat bij een enkel moment stil. De schets beperkt zich in hoofdzaak tot de politieke groeperingen. De tweede pijler van in ieder geval de moderne arbeidersbeweging, de vakbeweging blijft nagenoeg buiten beeld. (In de Zaanstreek doet zich overigens de omstandigheid voor, dat ten tijde van de 'oude' beweging er nauwelijks van een vakbeweging sprake was). Er is slechts beperkt of incidenteel aandacht voor neveninstellingen zoals culturele verenigingen, vormingsinstituten, coöperaties en jeugdbewegingen, die in de rode beweging een toch zo belangrijke rol hebben gespeeld.

Ook heb ik gebeurtenissen, die in een serieuze studie uitgebreid aandacht zouden moeten hebben, zoals de stakingen en andere ontwikkelingen tijdens de tweede wereldoorlog, slechts vluchtig behandeld. De in mijn ogen niet mislukte revolutiedreiging in november 1917 heb ik zelfs niet genoemd. Kortom: een boekje met talrijke tekortkomingen, zoals een gelegenheidwerkje behoort te zijn. In de tekst heb ik twee vooronderstellingen verwerkt. In de eerste plaats: de oude Zaanse beweging was niet radicaal, laat staan anarchistisch. Dit beeld rijst wel op in 't Hoens 'Op naar het licht' - een beeld dat af en toe ook in andere literatuur opduikt, wellicht via een vluchtig raadplegen van 't Hoen. Misschien speelt hierbij ook de reputatie van de Zaanstreek als een radicale, rode streek.

De tweede veronderstelling is dat er wel degelijk een 'rode Zaan' was. Een soort, maar niet uitsluitend, electorale gemeenschap, die ruim 60 jaar heeft bestaan. Het boekje bestaat uit drie hoofdstukken, aangevuld met drie 'intermezzi' tussen hoofdstuk 1 en 2. In het eerste hoofdstuk is studie van vooral 'Het Volksblad' en 'Recht voor Allen' verwerkt, gedaan voordat ik het verzoek tot het schrijven kreeg. Hoofdstuk 2 heeft een meer journalistieke aanpak, een beschrijving op grondslag van beperkte raadpleging van enige hoogtepunten. Een werkwijze die ik tot dan nauwelijks heb toegepast. Dat zal wel in het resultaat te zien zijn. In het laatste hoofdstuk zijn een paar politicologische noties van eigen vinding verwerkt.

Anton Schuurman
oktober 2007

In het voorjaar van 2006 kregen we een telefoontje van Anton Schuurman, voormalig wethouder van Wormerveer en Zaanstad en voormalig medewerker van het partijorgaan, Centrum voor Lokaal Bestuur. Of we wisten, dat bijna 125 jaar geleden de eerste afdeling van de Sociaal Democratische Bond in de Zaanstreek was opgericht. Of we daar iets mee wilden doen, vroeg hij ons. We belegden een gesprek met Anton. We begonnen ideeën te ontwikkelen. En zo ontstond het initiatief om een jubileumfeest te organiseren. Eén van de ideeën was het maken van een 'boekje'. Het lag voor de hand om Anton Schuurman te vragen het boekje te schrijven.

Het bestuur van de afdeling Zaanstad november 2007

UITVOERING BOEK:
Uitgave:PvdA Zaanstad
Tekst:Anton Schuurman
Omvang:48 pagina's
Formaat:20 x 25 cm